Triküspit kapak, sağ kulakçık (atriyum) ile sağ karıncık (ventrikül) arasında yer alır ve kanın tek yönde akmasını sağlar. Triküspit kapak hastalığında en sık görülen problem triküspit yetersizliği (kaçak / regürjitasyon) olup, daha nadiren triküspit darlığı (stenoz) izlenir.
Bu sayfa; triküspit kapak hastalığının tıbbi arka planını, tanı basamaklarını ve tamir / kapak yerleştirilmesi (replasman) dahil tedavi seçeneklerini, özellikle de modern transkateter (kateterle) girişimleri özetlemek için hazırlanmıştır.
Triküspit Kapak Hastalığı Nedir?#
Triküspit kapak hastalığı; kapağın yapısının veya kapağı taşıyan halkasının (annulus) bozulması sonucu:
- Kapak yaprakçıkları tam kapanamaz ve geriye kaçak olur (yetersizlik)
- Kapak açıklığı daralır ve ileri akım kısıtlanır (darlık)
En sık görülen tablolar#
- Triküspit yetersizliği (TR): En sık form
- Triküspit darlığı (TS): Nadir
- Kombine kapak hastalığı: Darlık + yetersizlik birlikte
Triküspit Yetersizliği (Kaçak)#
Nedenleri#
Triküspit yetersizliği, genel olarak primer (organik) veya sekonder (fonksiyonel) olarak iki ana grupta değerlendirilir.
Primer (organik) nedenler:
- Enfeksiyon (endokardit)
- Romatizmal hastalık
- Konjenital anomaliler (ör. Ebstein anomalisi)
- Karsinoid sendrom
- Travma
- Kapak yaprakçıklarında dejeneratif değişiklikler
Sekonder (fonksiyonel) nedenler (daha sık):
- Sol kalp hastalıkları ve buna bağlı pulmoner basınç artışı
- Pulmoner hipertansiyon
- Sağ ventrikül dilatasyonu / sağ kalp yetmezliği
- Uzun süreli atriyal fibrilasyon (atriyal TR)
- Kalp pili/ICD elektroduna bağlı kapak işlev bozukluğu (seçilmiş olgular)
Belirtiler#
TR uzun süre sinsi seyredebilir. İlerlediğinde sağ kalp konjesyonuna bağlı bulgular öne çıkar:
- Bacaklarda şişlik
- Karında şişlik (asit)
- Çabuk yorulma
- Eforla nefes darlığı
- Boyun venlerinde dolgunluk
- Karaciğer büyümesi / hassasiyet
Triküspit Darlığı#
Triküspit darlığı nadirdir. En sık nedenler:
- Romatizmal kapak hastalığı
- Karsinoid sendrom
- Konjenital nedenler
Belirtiler çoğunlukla sağ kalp yetmezliği bulguları ile benzerdir.
Tanı: Triküspit Kapak Nasıl Değerlendirilir?#
Tanıda amaç; kaçağın/darlığın derecesini, sağ kalbin etkilenmesini ve altta yatan nedeni ortaya koymaktır.
Klinik değerlendirme#
- Üfürüm ve sağ kalp yetmezliği bulguları
- EKG ile ritim değerlendirmesi (AF vb.)
- Kan testleri (böbrek fonksiyonu, karaciğer fonksiyonları, BNP/NT-proBNP gibi)
Görüntüleme#
- Transtorasik ekokardiyografi (TTE): İlk basamak ve temel yöntem
- Transözofageal ekokardiyografi (TEE, sıklıkla 3D): Kapak anatomisi ve girişim planlamasında önemli
- Kardiyak MR: Sağ ventrikül hacmi/fonksiyonu ve pulmoner dolaşım değerlendirmesinde faydalı olabilir
- Kardiyak BT: Seçilmiş hastalarda anulus/komşuluk ilişkileri ve girişim planlaması
- Sağ kalp kateterizasyonu: Pulmoner basınçlar ve hemodinamik için seçilmiş olgularda
Tedavi Seçenekleri#
Tedavi; şikayetler, TR/TS şiddeti, sağ ventrikül fonksiyonu, akciğer basıncı ve eşlik eden kalp hastalıklarına göre kişiselleştirilir.
1) Medikal tedavi#
- Konjesyonu azaltmak için diüretikler
- Kalp yetmezliği tedavisinin optimizasyonu
- Altta yatan nedenlerin yönetimi (AF kontrolü, sol kalp hastalığı, pulmoner hipertansiyon vb.)
Medikal tedavi semptomları azaltabilir; ancak ileri kapak yapısal problemlerinde tek başına yeterli olmayabilir.
2) Cerrahi tedavi: tamir veya kapak replasmanı#
- Triküspit kapak tamiri (tercih edilen yaklaşım): Annüloplasti halkası ile halka küçültme, uygun anatomide yaprakçık teknikleri
- Triküspit kapak replasmanı (kapak yerleştirilmesi): Tamirin mümkün olmadığı veya başarısız olduğu durumlarda; çoğu zaman biyoprotez seçenekleri gündeme gelebilir
3) Transkateter (kateterle) triküspit girişimler#
Cerrahi riski yüksek veya cerrahi için uygun olmayan seçilmiş hastalarda, göğüs açılmadan kasıktan yapılan modern yaklaşımlardır.
- Uçtan-uca tamir (TEER): Yaprakçıkların birbirine yaklaştırılması ile kaçağın azaltılması (TriClip / PASCAL gibi sistemler)
- Annüloplasti sistemleri: Halkayı küçültmeye yönelik cihazlar (uygun anatomi gerekir)
- Transkateter triküspit kapak replasmanı (TTVR): Seçilmiş olgularda, kaçağın ileri olduğu ve tamire uygun olmayan anatomilerde seçenek olabilir
- Kaval kapak implantasyonu (CAVI): Kapağı düzeltmekten ziyade, ana toplardamarlara yerleştirilen kapaklarla konjesyon semptomlarını azaltmayı hedefleyen palyatif yaklaşım
Hangi yöntemlerin uygun olduğu; ekokardiyografi (çoğunlukla 3D-TEE), BT ölçümleri ve “kalp takımı” değerlendirmesiyle belirlenir.
İşlem Öncesi Değerlendirme ve Hazırlık#
Genel olarak:
- Ayrıntılı ekokardiyografi (TTE + çoğunlukla TEE)
- Eşlik eden kapak hastalıklarının değerlendirilmesi
- Koroner damar hastalığı açısından değerlendirme (gerektiğinde)
- Böbrek fonksiyonları, anemi, pıhtılaşma parametreleri
- Kullanılan kan sulandırıcı/antiagreganların planlanması (kişiye göre)
Olası Riskler ve İyileşme#
Her girişimde olduğu gibi risk; hastanın genel durumuna ve seçilen yönteme göre değişir. Örnek risk başlıkları:
- Kasık giriş yeri komplikasyonları
- Ritim bozuklukları
- Kanama / pıhtılaşma ile ilgili problemler
- Kapak fonksiyonunda istenen düzeyde düzelme olmaması
İyileşme süresi; işlemin cerrahi mi transkateter mi olduğuna göre farklılık gösterir. Transkateter işlemlerde hastanede kalış süresi genellikle daha kısadır.
Sık Sorulan Sorular#
Triküspit kapak yetersizliği tehlikeli mi?
Triküspit kapak tedavisinde ameliyat şart mı?
Kateterle triküspit kapak işlemleri nasıl yapılır?
Triküspit kapak ameliyatı riskli mi?
Triküspit yetersizliğinde hangi belirtiler görülür?
Randevu ve İletişim#
Triküspit kapak hastalığı değerlendirmesi ve uygun tedavi seçenekleri için randevu almak isterseniz:
📍 Avrasya Hospital - Beştelsiz Mah. 101. Sokak No:107, Zeytinburnu, İstanbul
📞 Telefon: +90 212 665 50 50 (Dahili: 4012)
Bu içerik Doç. Dr. Habib Çil tarafından hazırlanmış olup, genel bilgilendirme amaçlıdır. Kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurunuz.