IVUS (Intravasküler Ultrason), koroner arterlerin içinden ultrason dalgaları kullanılarak gerçekleştirilen ileri görüntüleme yöntemidir.
IVUS Nedir?#
IVUS (Intravascular Ultrasound), miniaturize edilmiş ultrason transdüserinin koroner arter içine yerleştirilerek damar duvarının ve lümeninin 360° görüntülenmesidir.
Temel Özellikleri:
- Yüksek çözünürlük: 100-150 mikron
- Penetrasyon derinliği: 4-8 mm
- Görüntüleme açısı: 360°
- Kateter boyutu: 2.6-3.2 Fr
IVUS vs Anjiyografi#
| Özellik | Anjiyografi | IVUS |
|---|---|---|
| Görüntüleme | Siluet (2D) | Kesitsel (3D) |
| Damar duvarı | Görünmez | Görünür |
| Plak analizi | Sınırlı | Detaylı |
| Lümen ölçümü | Rölatif | Absolü |
| Remodeling | Gözlenemez | Gözlenebilir |
| Stent değerlendirmesi | Sınırlı | Kapsamlı |
IVUS Endikasyonları#
Tanısal Kullanım#
1. Belirsiz Anjiyografik Bulgular:
- Orta dereceli darlıklar (%40-70)
- Foreshortening/overlap lezyonları
- Kalsifiye lezyonlar
2. Sol Ana Koroner Hastalık:
- Kritik lokalizasyon
- Tedavi kararı desteği
- Ostial lezyonlar
3. Plak Karakterizasyonu:
- Stabil vs Vulnerabl plak
- Lipid-rich plak tespiti
- Fibröz kap kalınlığı
Girişimsel Kullanım#
1. Stent Optimizasyonu:
- Optimal stent seçimi
- Yeterli ekspansiyon kontrolü
- Kenar diseksiyon tespiti
- Malapozisyon kontrolü
2. Kompleks Girişimler:
- Bifurkasyon lezyonları
- CTO (Kronik total oklüzyon)
- Diffüz hastalık
- Sol ana koroner stentleme
3. Stent Komplikasyonları:
- In-stent restenoz değerlendirmesi
- Stent tromboz nedeni araştırması
- Neoaterosikleroz tespiti
IVUS Teknolojileri#
Mekanik (Rotating) IVUS#
- Tek eleman transdüser
- Mekanik rotasyon
- Yüksek görüntü kalitesi
- 40-45 MHz frekans
Elektronik (Phased-Array) IVUS#
- Çoklu eleman array
- Elektronik rotasyon
- Daha ince kateter
- 20 MHz frekans
Sanal Histoloji (VH-IVUS)#
Plak bileşenlerini renk kodlu gösterir:
- Yeşil: Fibröz doku
- Sarı-Yeşil: Fibro-fatty
- Beyaz: Dens kalsiyum
- Kırmızı: Nekrotik çekirdek
IVUS İşlem Süreci#
Hazırlık#
- Standart anjiyografi erişimi
- Antikoagülasyon (heparin)
- İntrakoroner nitrogliserin
İşlem Adımları#
- Koroner wire yerleştirme: Lezyonun distaline
- IVUS kateter ilerletme: Wire üzerinden
- Otomatik geri çekme: 0.5-1 mm/sn
- Görüntü kaydı: Tüm segment boyunca
- Ölçümler: Lümen, damar, plak
IVUS Ölçümleri#
Temel Parametreler:
- MLA (Minimum Lumen Area): En dar lümen alanı
- EEM (External Elastic Membrane): Dış elastik membran
- Plak Yükü: (EEM - Lümen) / EEM × 100
- Stent Alanı: Stent sınırları içi
Kritik Değerler:
| Parametre | Kritik Eşik |
|---|---|
| Sol ana koroner MLA | <6 mm² |
| Proksimal LAD MLA | <4 mm² |
| Diğer segmentler MLA | <4 mm² |
| Optimal stent ekspansiyonu | >80% referans |
IVUS Kılavuzluğunda Stentleme#
Pre-PCI Değerlendirme#
- Gerçek lezyon uzunluğu
- Referans damar boyutu
- Plak karakteri
- Kalsifikasyon derecesi
Stent Seçimi#
IVUS ölçümlerine göre:
- Stent çapı: Distal referans damar çapına göre
- Stent uzunluğu: Lezyon uzunluğu + 2-4 mm
Post-PCI Kontrol#
Optimal Stentleme Kriterleri:
- Yeterli ekspansiyon: MSA ≥ %80 referans
- Tam apozisyon: Malapozisyon yok
- Kenar diseksiyonu yok: Longitudinal dissection kontrolü
- Coğrafik kaçış yok: Tüm plak kaplı
IVUS’un Klinik Faydaları#
Kanıt Temelli Veriler#
IVUS-XPL Çalışması:
- IVUS kılavuzluğu vs Anjiyografi
- 1 yıllık MACE: %2.9 vs %5.8
- %50 rölatif risk azalması
ADAPT-DES Çalışması:
- Stent tromboz riski azalması
- Optimal ekspansiyon önemi
Klinik Avantajlar#
- Daha iyi stent sonuçları
- Azalmış restenoz
- Düşük stent tromboz riski
- Optimal tedavi kararı
IVUS Komplikasyonları#
Nadir Komplikasyonlar (<1%)#
- Koroner spazm
- Diseksiyon (kateter kaynaklı)
- Air embolism
- Geçici iskemi
Önlemler#
- Yeterli antikoagülasyon
- İntrakoroner nitrogliserin
- Dikkatli kateter manipülasyonu
IVUS vs OCT#
| Özellik | IVUS | OCT |
|---|---|---|
| Penetrasyon | 4-8 mm | 1-2 mm |
| Çözünürlük | 100-150 μm | 10-20 μm |
| Kan temizleme | Gerekmez | Gerekir |
| Kalsiyum ölçümü | İyi | Mükemmel |
| Lipid plak | VH ile | Doğrudan |
| Stent strut | Sınırlı | Detaylı |
Sık Sorulan Sorular#
IVUS nedir?
IVUS anjiyografiden farkı nedir?
IVUS ne zaman yapılır?
IVUS işlemi ağrılı mı?
IVUS güvenli mi?
Randevu ve İletişim#
IVUS kılavuzluğunda koroner değerlendirme ve stentleme için randevu almak isterseniz:
📍 Avrasya Hospital - Beştelsiz Mah. 101. Sokak No:107, Zeytinburnu, İstanbul
📞 Telefon: +90 212 665 50 50 (Dahili: 4012)
Bu içerik Doç. Dr. Habib Çil tarafından hazırlanmış olup, genel bilgilendirme amaçlıdır. Kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurunuz.
İlgili Koroner Görüntüleme Hizmetleri#
IVUS ile bağlantılı diğer hizmetler:
- Koroner Anjiyografi - Tanısal koroner görüntüleme
- FFR (Basınç Teli) - Fraksiyonel akım rezervi
- Koroner Stentleme - Damar açma işlemi
- Bifurkasyon Girişimi - Dallanma bölgesi tedavisi
- CTO Girişimi - Kronik total oklüzyon tedavisiçma