Akut DVT tedavisi, bacak derin venlerinde yeni oluşan pıhtıların eritilmesi ve komplikasyonların önlenmesi için uygulanan girişimsel işlemleri kapsar.
Akut DVT Nedir?#
Derin Ven Trombozu (DVT), genellikle bacak derin venlerinde kan pıhtısı oluşmasıdır. Akut DVT, semptomların başlangıcından itibaren ilk 14 gün içindeki tromboza denir.
Tromboz Lokalizasyonları:
| Lokalizasyon | Sıklık | Risk |
|---|---|---|
| İliofemorral | %25 | En yüksek PE riski |
| Femoral | %35 | Yüksek |
| Popliteal | %25 | Orta |
| Distal (Baldır) | %15 | Düşük |
Akut DVT Risk Faktörleri#
Virchow Üçlüsü#
DVT gelişimi için üç temel faktör:
- Staz: Uzun süreli hareketsizlik
- Endotel hasarı: Damar duvarı zedelenmesi
- Hiperkoagülabilite: Pıhtılaşma eğilimi artışı
Spesifik Risk Faktörleri#
Geçici:
- Cerrahi (özellikle ortopedik)
- Uzun uçak/araba yolculuğu
- İmmobilizasyon
- Gebelik/lohusalık
- Oral kontraseptif kullanımı
Kalıcı:
- Kanser
- Trombofili (Faktör V Leiden, vb.)
- Antifosfolipid sendromu
- Önceki DVT öyküsü
Akut DVT Belirtileri#
Klinik Bulgular#
- Şişlik: Tek taraflı bacak ödemi
- Ağrı: Özellikle baldırda
- Sıcaklık: Etkilenen bacakta
- Kızarıklık: Eritem
- Homan belirtisi: Dorsifleksiyonda baldır ağrısı
Phlegmasia Sendromları#
Ciddi DVT formları:
Phlegmasia Alba Dolens:
- Masif iliofemorral DVT
- Soluk, ağrılı bacak
- Arteriyel dolaşım korunmuş
Phlegmasia Cerulea Dolens:
- Tam venöz tıkanıklık
- Siyanotik, şiddetli ağrılı bacak
- Arteriyel kompromis riski
- Acil müdahale gerekir
Akut DVT Tanısı#
Klinik Skorlama#
Wells Skoru:
| Kriter | Puan |
|---|---|
| Aktif kanser | +1 |
| Paralizi veya immobilizasyon | +1 |
| >3 gün yatak istirahati veya cerrahi | +1 |
| Derin ven hassasiyeti | +1 |
| Tüm bacakta şişlik | +1 |
| Baldır şişliği >3 cm fark | +1 |
| Gode bırakan ödem | +1 |
| Kollateral yüzeyel venler | +1 |
| Alternatif tanı daha olası | -2 |
Yorum: ≥2 puan = DVT olasılığı yüksek
Laboratuvar#
- D-dimer: Negatif değer DVT’yi dışlar
- Koagülasyon paneli
- Trombofili taraması (seçili vakalarda)
Görüntüleme#
Kompresyon Ultrasonu:
- İlk tercih tanı yöntemi
- Sensitivite >95%
- Venlerin kompresibilitesini değerlendirir
BT Venografi:
- İliokaval tutulum şüphesi
- Pelvik patoloji
MR Venografi:
- Alternatif yöntem
- Kontrastsız seçenek mevcut
Akut DVT Tedavi Seçenekleri#
Antikoagülasyon (Temel Tedavi)#
Tüm hastalarda:
Başlangıç:
- DMAH (Düşük molekül ağırlıklı heparin)
- UFH (Unfraksiyone heparin)
- Fondaparinux
- Rivaroxaban/Apixaban (direkt)
İdame:
- Warfarin (INR 2-3)
- DOAC (Rivaroxaban, Apixaban, Edoxaban)
Süre:
- Provoke DVT: 3 ay
- Unprovoke DVT: ≥6 ay veya ömür boyu
- Kanser ilişkili: DMAH tercih
Girişimsel Tedavi Endikasyonları#
Kateter yönelimli tedavi düşünülmeli:
- İliofemorral DVT: Proksimal tutulum
- Genç hastalar: <65 yaş
- Düşük kanama riski
- Semptom süresi <14 gün
- İyi fonksiyonel durum
- Yaşam beklentisi >1 yıl
Mutlak Endikasyon:
- Phlegmasia cerulea dolens
- Venöz gangren riski
Girişimsel Tedavi Yöntemleri#
Kateter Yönelimli Tromboliz (CDT)#
Standart girişimsel yaklaşım:
Teknik:
- Popliteal veya juguler erişim
- Pıhtı içine kateter yerleştirme
- tPA (Alteplase) infüzyonu
- 12-24 saat infüzyon
- Kontrol venografi
- Rezidü stenoz varsa: Balon/Stent
Dozaj:
- tPA: 0.5-1 mg/saat
- Eşzamanlı heparin infüzyonu
Farmakomeknik Tromboliz (PMT)#
Mekanik + Farmakolojik:
Cihazlar:
- EKOS: Ultrason destekli tromboliz
- AngioJet: Reolitik trombektomi
- Trellis: İzole segment tromboliz
Avantajları:
- Daha kısa işlem süresi
- Daha az litik ajan dozu
- Azalmış kanama riski
Perkütan Mekanik Trombektomi (PMT)#
Sadece mekanik:
- AngioJet
- Aspirasyon trombektomi
- ClotTriever
Avantaj: Litik ajan kullanılmaz (kanama riski yüksek hastalarda)
Venöz Stentleme#
Endikasyonlar:
- Rezidüel stenoz >50%
- May-Thurner sendromu
- Post-trombotik stenoz
Stent Tipleri:
- Self-expanding venöz stentler
- Wallstent
- Veniti Vici
IVC Filtre#
Endikasyonlar#
Mutlak:
- Antikoagülasyon kontrendike
- Antikoagülasyona rağmen tekrarlayan PE
- Trombektomi sırasında koruma
Göreceli:
- Masif iliofemorral DVT
- Serbest yüzen tromb
Filtre Tipleri#
- Kalıcı: Ömür boyu
- Çıkarılabilir: Geçici koruma
Tedavi Sonuçları#
CDT/PMT Sonuçları#
| Parametre | Sonuç |
|---|---|
| Tam/Parsiyel liz | %80-90 |
| İliofemorral açıklık (1 yıl) | %70-80 |
| PTS azaltma | %40-50 |
| Majör kanama | %5-10 |
ATTRACT Çalışması#
- Farmakomeknanik tedavi vs Sadece antikoagülasyon
- PTS’de anlamlı azalma (özellikle iliofemorral)
- Orta/ağır PTS: %18 vs %24
Komplikasyonlar#
Erken#
| Komplikasyon | Sıklık | Yönetim |
|---|---|---|
| Kanama (minör) | %5-10 | Kompresyon |
| Kanama (majör) | %2-5 | Transfüzyon, reversal |
| PE | <%1 | IVC filtre |
| Erişim yeri hematom | %3-5 | Kompresyon |
Geç#
- Restenoz: Tekrar girişim
- Post-trombotik sendrom: Azalmış ancak mümkün
Post-Prosedür Yönetimi#
Antikoagülasyon#
- Hemen devam
- Minimum 3-6 ay
- Stent varsa: Uzun dönem
Kompresyon Çorapları#
- Diz altı 30-40 mmHg
- 2 yıl önerilir
- PTS önlemi
Takip#
- hafta: Klinik kontrol
- ay: Doppler US
- ay: Doppler US
- Yıllık: Değerlendirme
Sık Sorulan Sorular#
Akut DVT nedir?
Akut DVT belirtileri nelerdir?
Akut DVT tehlikeli mi?
Akut DVT nasıl tedavi edilir?
DVT tedavisi sonrası bacak normale döner mi?
Randevu ve İletişim#
Akut DVT değerlendirmesi ve girişimsel tedavi için randevu almak isterseniz:
📍 Avrasya Hospital - Beştelsiz Mah. 101. Sokak No:107, Zeytinburnu, İstanbul
📞 Telefon: +90 212 665 50 50 (Dahili: 4012)
Bu içerik Doç. Dr. Habib Çil tarafından hazırlanmış olup, genel bilgilendirme amaçlıdır. Kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurunuz.
İlgili Venöz Girişimler#
Akut DVT tedavisi ile bağlantılı diğer hizmetler:
- Kronik DVT Tedavisi - Post-trombotik sendrom
- May-Thurner Sendromu - İliak ven kompresyonu
- Pulmoner Emboli - Akciğer pıhtısı tedavisi
- İliak Arter Tedavisi - Kalça damar tedavisi