Koroner Anjiyoplasti Nedir?#
Koroner anjiyoplasti, daralmış veya tıkanmış koroner arterlerin kateter yoluyla açılması işlemidir. İşlem sırasında ince bir balon kateter damar içine yerleştirilir, şişirilerek darlık genişletilir ve genellikle stent (metal kafes) yerleştirilerek damarın açık kalması sağlanır.
Bu işlem, açık kalp ameliyatı gerektirmeden koroner arter hastalığının tedavisini mümkün kılar. İlk kez 1977 yılında Dr. Andreas Grüntzig tarafından gerçekleştirilen anjiyoplasti, günümüzde en sık uygulanan kardiyak girişimlerden biridir.
Anjiyoplasti Ne Zaman Gerekir?#
Koroner anjiyoplasti aşağıdaki durumlarda uygulanır:
Acil Durumlar#
- Akut miyokard enfarktüsü (kalp krizi): Primer PKG olarak adlandırılır
- Anstabil anjina: Medikal tedaviye yanıt vermeyen göğüs ağrısı
- Kardiyojenik şok: Kalp pompasının yetersiz kaldığı durumlar
Elektif (Planlı) Durumlar#
- Medikal tedaviye rağmen devam eden anjina
- Stres testinde anlamlı iskemi bulguları
- Fonksiyonel olarak önemli darlıklar (FFR ≤0.80)
- Yaşam kalitesini etkileyen semptomlar
İşlem Öncesi Hazırlık#
Anjiyoplasti öncesi kapsamlı bir değerlendirme yapılır:
Tanısal Testler:
- Koroner anjiyografi (darlıkların görüntülenmesi)
- Ekokardiyografi (kalp fonksiyonları)
- Kan testleri (böbrek fonksiyonu, kan sayımı)
- EKG
Hasta Hazırlığı:
- 6-8 saat açlık
- Antiplatelet ilaçların yükleme dozu
- Kontrast alerjisi varsa önlem
- Bilgilendirilmiş onam
Anjiyoplasti Nasıl Yapılır?#
İşlem kateter laboratuvarında gerçekleştirilir:
1. Vasküler Erişim#
- Radyal yaklaşım (bilek): Tercih edilen yöntem, daha az komplikasyon
- Femoral yaklaşım (kasık): Kompleks vakalarda veya radyal uygun değilse
2. Koroner Anjiyografi#
- Kılavuz kateter koroner arter ağzına yerleştirilir
- Kontrast madde verilerek damarlar görüntülenir
- Darlık yeri ve şiddeti belirlenir
3. Balon Anjiyoplasti#
- İnce kılavuz tel darlıktan geçirilir
- Balon kateter darlık bölgesine yerleştirilir
- Balon şişirilerek plak sıkıştırılır ve damar genişletilir
4. Stent Yerleştirme#
- Stent, balon üzerinde katlanmış halde darlık bölgesine taşınır
- Balon şişirilerek stent damar duvarına yapıştırılır
- Balon söndürülüp çıkarılır, stent kalıcı olarak kalır
5. Sonuç Kontrolü#
- Anjiyografik görüntüleme ile sonuç değerlendirilir
- Optimal stent açılımı kontrol edilir
- Komplikasyon kontrolü yapılır
Stent Tipleri#
Modern kardiyolojide kullanılan stent tipleri:
| Stent Tipi | Özellik | Kullanım Alanı |
|---|---|---|
| İlaç Salınımlı Stent (DES) | Yeniden daralma oranı düşük | Standart tercih |
| Çıplak Metal Stent (BMS) | Kısa süreli antiplatelet | Kanama riski yüksek hastalar |
| Biyoemilebilir Stent | Zamanla eriyen | Seçilmiş genç hastalar |
Kompleks Anjiyoplasti İşlemleri#
Bazı durumlar özel teknikler gerektirir:
Bifurkasyon Lezyonları:
- İki damarın ayrıldığı bölgedeki darlıklar
- Çeşitli stentleme teknikleri (crush, culotte, T-stent)
Kalsifiye Lezyonlar:
- Rotablasyon (yüksek hızlı dönen burr)
- İntravascular lithotripsy (şok dalgası)
- Cutting/scoring balon
Uzun Lezyonlar:
- Overlapping stent tekniği
- Uzun stent kullanımı
Sol Ana Koroner Hastalığı:
- Yüksek riskli işlem
- İntravasküler görüntüleme (IVUS/OCT) eşliğinde
İşlem Sonrası Bakım#
Anjiyoplasti sonrası dikkat edilmesi gerekenler:
Hastanede:
- 4-6 saat yatak istirahati (radyal erişimde daha kısa)
- Erişim bölgesi takibi
- Kardiyak monitörizasyon
- Hidrasyon (kontrast atılımı için)
Taburculuk Sonrası:
- İkili antiplatelet tedavi (aspirin + P2Y12 inhibitörü)
- Statin tedavisi
- Risk faktörü kontrolü
- Kardiyak rehabilitasyon
Anjiyoplasti Riskleri#
Her girişimsel işlem gibi anjiyoplastinin de riskleri vardır:
Sık Görülen (%1-5):
- Erişim bölgesi kanaması veya hematom
- Kontrast nefropatisi
- Geçici ritim bozuklukları
Nadir (<1%):
- Koroner arter diseksiyonu
- Akut stent trombozu
- Miyokard enfarktüsü
- İnme
- Acil bypass cerrahisi ihtiyacı
- Ölüm
Deneyimli ellerde ve modern tekniklerle bu riskler minimize edilir.
Stent Sonrası İlaç Tedavisi#
Stent sonrası ilaç uyumu kritik öneme sahiptir:
İkili Antiplatelet Tedavi (DAPT):
- Aspirin (ömür boyu)
- P2Y12 inhibitörü (6-12 ay)
- Klopidogrel
- Tikagrelor
- Prasugrel
Diğer İlaçlar:
- Yüksek doz statin
- Beta bloker (gerekirse)
- ACE inhibitörü/ARB
⚠️ Önemli: İlaçları doktor onayı olmadan kesinlikle kesmeyin! Erken ilaç kesilmesi stent trombozu riskini artırır.
Uzun Dönem Sonuçlar#
Modern ilaç salınımlı stentlerle:
- Restenoz (yeniden daralma) oranı: <%5
- Stent trombozu: <%1
- 5 yıllık açıklık oranı: >%90
Sık Sorulan Sorular#
Anjiyoplasti ağrılı bir işlem mi?
Stent sonrası ne kadar süre ilaç kullanmalıyım?
Stent takıldıktan sonra MR çekilebilir mi?
Stent sonrası spor yapabilir miyim?
Stent ömür boyu kalır mı?
Randevu ve İletişim#
Koroner anjiyoplasti veya stent tedavisi için randevu almak isterseniz:
📍 Avrasya Hospital - Beştelsiz Mah. 101. Sokak No:107, Zeytinburnu, İstanbul
📞 Telefon: +90 212 665 50 50 (Dahili: 4012)
Bu içerik girişimsel kardiyoloji uzmanı Doç. Dr. Habib Çil tarafından hazırlanmış olup, genel bilgilendirme amaçlıdır. Kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurunuz.