Abdominal Aort Anevrizması Nedir?#
Abdominal aort anevrizması, kalpten çıkan ve tüm vücuda temiz kan taşıyan ana damar olan aortun, karın bölgesindeki kısmının (abdominal aort) normal çapının 1.5 katından fazla genişlemesidir. Normal abdominal aort çapı yaklaşık 2 cm’dir; bu çapın 3 cm ve üzerine çıkması anevrizma olarak kabul edilir.
Anevrizma Sınıflandırması:
- Küçük: 3-4.4 cm
- Orta: 4.5-5.4 cm
- Büyük: ≥5.5 cm
Nedenleri ve Risk Faktörleri#
Risk Faktörleri#
- Sigara kullanımı (En önemli risk faktörü)
- Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)
- Ateroskleroz (Damar sertliği)
- Aile öyküsü (Genetik yatkınlık)
- İleri yaş (>65 yaş)
- Erkek cinsiyet
Diğer Nedenler#
- Enfeksiyonlar
- Travma
- Bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu vb.)
- Vaskülitler (Damar iltihapları)
Abdominal Aort Anevrizması Belirtileri#
Abdominal aort anevrizması genellikle hiçbir belirti vermez ve başka bir nedenle yapılan ultrason veya tomografi sırasında tesadüfen saptanır.
Semptomatik (Belirti Veren) Anevrizmalar#
- Karın veya sırt ağrısı: Sürekli, kemirici tarzda ağrılar.
- Nabız Hissi: Karın bölgesinde, özellikle göbek çevresinde kalp atışıyla uyumlu güçlü atma hissi.
- Ele gelen kitle: Zayıf hastalarda karında kalp gibi atan bir kitle hissedilebilir.
Rüptür (Yırtılma) Belirtileri (Acil Durum)#
Anevrizmanın yırtılması hayati tehlike yaratan acil bir durumdur. Belirtileri:
- Ani başlayan şiddetli karın veya sırt ağrısı
- Tansiyon düşüklüğü (Hipotansiyon)
- Soğuk terleme, fenalık hissi (Şok bulguları)
- Bilinç kaybı
Tanı Yöntemleri#
- Ultrasonografi: Tarama ve takip için en sık kullanılan, radyasyon içermeyen yöntemdir.
- BT Anjiyografi (Bilgisayarlı Tomografi): Tanı ve tedavi planlaması için altın standarttır. Damarın çapı, yapısı ve tedaviye uygunluğu en net bu yöntemle belirlenir.
- MR Anjiyografi: Böbrek yetmezliği olan hastalarda tercih edilebilir.
Kimler Tarama Yaptırmalı?#
- 65-75 yaş arası sigara içmiş erkekler
- Ailesinde aort anevrizması öyküsü olan bireyler
Tedavi Yöntemleri#
Tedavi kararı anevrizmanın çapına, büyüme hızına ve hastanın şikayetlerine göre verilir.
1. Takip#
Küçük Anevrizmalar (<5.5 cm): Girişimsel müdahale gerektirmez. 6-12 ay aralıklarla ultrason veya BT ile takip edilir. Bu süreçte sigaranın bırakılması ve tansiyonun kontrol altında tutulması çok önemlidir.
2. Endovasküler Tedavi (EVAR)#
EVAR (Endovasküler Anevrizma Onarımı): Günümüzde en sık tercih edilen, ameliyatsız tedavi yöntemidir.
- Nasıl Yapılır? Kasıktan küçük bir kesi veya iğne ile girilerek, anevrizmanın olduğu bölgeye damar içinden bir stent-greft (yapay damar) yerleştirilir.
- Avantajları: İyileşme süresi çok kısadır, hastanede kalış süresi azdır, genel anestezi gerektirmeyebilir.
3. Cerrahi Tedavi#
Açık Cerrahi Onarım: Hastanın damar yapısı EVAR’a uygun değilse uygulanan geleneksel yöntemdir. Karın açılarak genişleyen damar kısmı yapay damar ile değiştirilir. İyileşme süresi EVAR’a göre daha uzundur.
Tedavi Endikasyonları (Ne Zaman Tedavi Edilmeli?)#
- Anevrizma çapı erkeklerde ≥5.5 cm, kadınlarda ≥5.0 cm olduğunda
- 6 ayda 0.5 cm’den fazla büyüme gösterdiğinde
- Semptom (ağrı) oluşturduğunda
Sık Sorulan Sorular#
Abdominal aort anevrizması tehlikeli mi?
Anevrizma belirtileri nelerdir?
EVAR nedir?
Anevrizma ne zaman tedavi edilmeli?
Anevrizma tedavisi sonrası yaşam nasıl?
Aort sağlığınız hakkında endişeleriniz varsa veya risk grubundaysanız, değerlendirme için iletişime geçebilirsiniz.